Zrozumieć ACT. Terapia akceptacji i zaangażowania w praktyce
Russ Harris
Przedmowa - dr Steven C. Hayes
Terapia akceptacji i zaangażowania (acceptance and commitment therapy, ACT) jest przedziwnie sprzeczna z intuicją. Umysł z nią walczy. Nawet doświadczonym terapeutom ACT i klientom, którzy z powodzeniem przeszli tę terapię, zdarza się podczas pracy coś uchwycić, ruszyć naprzód, a po kilku tygodniach nagle stwierdzić, że z owego uchwycenia uszła energia, ponieważ w umyśle nieznacznie je przeformułowali w coś bardziej „normalnego”, a jednocześnie mniej użytecznego.
W terapii akceptacji i zaangażowania nie chodzi o trenowanie zwykłego trybu umysłu. Chodzi o wyjście poza umysł i zanurzenie się we własne życie. Taki plan umysłowi się nie podoba.
Właśnie to zjawisko częściowo wyjaśnia, dlaczego większości klinicystów ACT zdaje się nową terapią, choć opracowano ją kilka dekad temu.
Poświęciliśmy dużo czasu na opracowanie podstawowych procesów i teorii, z nadzieją, że gdy zbłądzimy, posłużą nam za drogowskaz. Za pomocą precyzyjnej terminologii behawioralnej mogliśmy określić, co rozumiemy pod pojęciem „umysł”. Za pomocą precyzyjnie zaplanowanych eksperymentów behawioralnych mogliśmy zbadać, w jaki sposób defuzja zmienia oddziaływanie poznania czy akceptacja rolę emocji.

Strategia ta pomogła zachować dyscyplinę pracy, znacznie opóźniła jednak jej prezentację (pierwsza książka dotycząca ACT ukazała się zaledwie dziesięć lat temu, niemal dwadzieścia lat od powstania tego modelu terapii). Sprawiła też, że pierwsze publikacje na ten temat były bardzo trudne w odbiorze. Klienci z trudem przechodzili z trybu rozwiązywania problemów do trybu uważnego doceniania. Podstawowa teoria wyjaśnia, co i dlaczego należy wówczas zrobić – mieliśmy gotowe naukowe wyjaśnienia, choć w tamtym czasie całkowicie niezrozumiałe dla osób niezorientowanych w analizie zachowania.
Na szczęście niektórzy zrozumieli istotę owego modelu. Kreatywni klinicyści i autorzy, w tym także autor tej wspaniałej książki, znaleźli prostsze i klarowniejsze sposoby przybliżenia go innym. Pojawienie się poradników z dziedziny ACT przyspieszyło ten proces, autorzy bowiem nauczyli się pisać w sposób zrozumiały dla czytelnika.
Obecnie literatura na temat terapii akceptacji i zaangażowania jest obszerna, obejmuje dziesiątki książek i setki artykułów. Klinicystom potrzebny jest punkt wyjścia, od którego mogliby zacząć eksplorować to terytorium. Podejrzewam, że właśnie go znaleźli.
Russ Harris posiada wspaniałą umiejętność tropienia niepotrzebnych komplikacji i przedstawiania złożonych zagadnień w przystępny sposób. Niniejsza książka to bez wątpienia sedno ACT. Każda strona jest przystępna i zrozumiała. Russ poświęcił wiele lat na zgłębienie omawianego podejścia terapeutycznego (nawet leżącej u jego podstaw naukowej teorii ram relacyjnych) i wie, jak je stosować oraz rozwijać. W tej książce dzięki swym talentom klarownie opisał model ACT, a dzięki swej klinicznej kreatywności zaproponował nowe metody docierania wraz z klientami do sedna poszczególnych procesów.
Jest to wspaniałe połączenie, a niniejsza książka stanowi wielki wkład w omawianą dziedzinę. Jeśli stykasz się z terapią akceptacji i zaangażowania po raz pierwszy, to ta publikacja doskonale przygotuje cię do zbadania modelu ACT. Dzięki niej po prostu zrozumiesz to podejście.
dr Steven C. Hayes
University of Nevada