Zrozumieć ACT. Terapia akceptacji i zaangażowania
Russ Harris
Przedmowa do wydania polskiego
dr Joanna Dudek i prof. Paweł Ostaszewski
Z wielką radością przedstawiamy czytelnikom nową książkę na temat terapii akceptacji i zaangażowania (acceptance and commitment therapy, ACT). Jej publikacja cieszy nas z kilku względów.
Po pierwsze, książka Russa Harrisa stanowi doskonałe uzupełnienie istniejącej literatury w języku polskim na temat ACT. Przez wzgląd na osobę autora jest też propozycją wyjątkową. Russ Harris jak mało kto potrafi przedstawić trudne zagadnienia w sposób prosty, często dowcipny, a jednocześnie nie strywializowany. Żartobliwe komentarze pomagają nabrać dystansu do poważnych treści, ale nigdy nie sprawiają, że omawiane zagadnienie czy problem stają się błahe, pozbawione znaczenia. Harris przeprowadza czytelnika przez poszczególne procesy ACT z właściwą sobie lekkością i poczuciem humoru, zachowując jednocześnie pełną zgodność z wynikami badań naukowych oraz z zasadami kontekstualnej nauki o zachowaniu.
Po drugie, ACT jest coraz bardziej popularna nie tylko na świecie (czego przykładem może być szybki wzrost liczby randomizowanych badań z grupą kontrolną nad efektywnością interwencji opartych na tym modelu, których przeprowadzono już ponad dwieście), ale także w Polsce. Podejście to podbija serca i umysły zarówno uczestników terapii akceptacji i zaangażowania, jak i terapeutów, coachów oraz innych specjalistów zajmujących się zdrowiem czy – patrząc szerzej – jakością życia człowieka. Od czasu pierwszych warsztatów prowadzonych w Polsce (w 2012 roku) i wydania pierwszego polskojęzycznego podręcznika na temat ACT (w 2013 roku) liczba osób zainteresowanych tym modelem terapii znacząco wzrosła – i nadal rośnie. Trening ACT stał się elementem programu niektórych studiów psychologicznych (np. na Wydziale Psychologii Uniwersytetu SWPS), jak również szkoleń dla terapeutów poznawczo-behawioralnych. Terapia akceptacji i zaangażowania zagościła też w polskich organizacjach zrzeszających specjalistów zajmujących się nauką o zachowaniu (Polskie Towarzystwo Psychologii Behawioralnej) oraz terapią poznawczo-behawioralną (Polskie Towarzystwo Terapii Poznawczej i Behawioralnej), a także w organizacjach studenckich (np. Koło Naukowe Tu i Teraz działające na Uniwersytecie SWPS w Poznaniu).

fot. ze strony https://www.actmindfully.com.au/
Rok 2018, w którym ukazuje się niniejsza książka, jest szczególny dla polskiej społeczności łączącej osoby zainteresowane omawianym podejściem. Właśnie w tym roku bowiem polski oddział Association for Contextual Behavioral Science (https://contextualscience.org/poland) zyskał osobowość prawną. Zorganizowano również konferencję poświęconą ACT i kontekstualnej nauce o zachowaniu (trzecią ogólnopolską, lecz pierwszą o międzynarodowym zasięgu): III Poznańską Konferencję ACT i CBS „Psychologia, medycyna i nauki kontekstualne”. Powołano także sekcję ACT w Polskim Towarzystwie Terapii Poznawczej i Behawioralnej.
Zrozumieć ACT ukazuje się więc w doskonałym momencie. Podręcznik stanowi bogate źródło wiedzy dla studentów i początkujących praktyków zainteresowanych tym modelem terapii. Znajdziemy w nim wiele metafor, ustrukturyzowanych zadań domowych, ćwiczeń i przykładów, scenariuszy do pracy z klientem i praktycznych wskazówek przydatnych w pracy terapeutycznej. Russ Harris, korzystając z wieloletniego doświadczenia, umiejętnie prowadzi czytelnika przez kolejne procesy ACT związane z otwieraniem się na nowe doświadczenia, byciem obecnym i angażowaniem się w działania spójne z wartościami. Zgodnie z zasadami leżącymi u podstaw ACT nie tylko zachęca do ćwiczenia roli terapeuty, ale również umożliwia wzmacnianie własnej elastyczności psychologicznej.
Pomyli się jednak ten, kto stwierdzi, że Zrozumieć ACT to lektura jedynie dla początkujących. Dla doświadczonego terapeuty będzie ona znakomitą okazją odświeżenia wiedzy, skarbnicą ciekawych i użytecznych ćwiczeń, metafor i pomocnych wskazówek praktycznych. Co więcej, może też pomóc w odświeżeniu własnej elastyczności psychologicznej, popracowaniu ze swoimi myślami i emocjami, zwiększeniu kontaktu z chwilą obecną czy uświadomieniu sobie własnych wartości w pracy terapeutycznej bądź trenerskiej. W naszej ocenie z niniejszej książki skorzystać mogą także czytelnicy niebędący terapeutami czy trenerami, ale po prostu zainteresowani własnym rozwojem. Lektura Zrozumieć ACT oraz wykonywanie zalecanych przez autora zadań i ćwiczeń pomogą każdemu, kto chce wieść aktywne, ukierunkowane na wyznawane wartości, świadome i uważne życie.
Zapraszamy do lektury!
dr Joanna Dudek i prof. Paweł Ostaszewski
Wydział Psychologii Uniwersytetu SWPS
