Tradycyjna psychoanaliza opierała się na dwóch założeniach: po pierwsze, że pacjent jest w stanie posługiwać się myślącym umysłem; po drugie, że słowo, a zwłaszcza słowo interpretacji oferowanej przez analityka, ma moc sprawczą. Oba te założenia nie potwierdzają się w sytuacjach, w których umysł myślący zawodzi w swoich funkcjach poznawczych. Doświadczenia kliniczne wykazują, że funkcje te zakłócone są nie tylko w przypadku jawnych manifestacji psychotycznych, ale odgrywają także rolę w różnych formach zaburzeń osobowości.
Ucząc się z tych trudnych i zaburzających doświadczeń klinicznych oraz – z tego, co wiemy o jego życiu – możemy sądzić, że także z doświadczeń własnych, Bion postulował, że umysł, z którym mamy do czynienia w psychoanalizie to umysł nie tylko skonfliktowany, wypierający rozmaite treści i podzielony. Jest to umysł cierpiący na niemożność zrozumienia świata ludzi i uczuć; umysł, który nie jest w stanie ogarnąć i przerabiać doświadczeń emocjonalnych ani się z nich uczyć; umysł, którego myślenie zawodzi.
Umysł taki radzi sobie z lękiem i cierpieniem, uciekając od rzeczywistości i od samego siebie. Zatracając się, próbuje przetrwać za pomocą sposobów, które są niezdrowe, niszczące i szalone. Nie mogąc się z nich wyzwolić, zapada głębiej w cierpienie i obłęd lub ulega skostnieniu i martwocie.
