Światowej sławy specjaliści w dziedzinie neuropsychologii i neurologii, Kevin Walsh i David Darby, przedstawiają nowe, uaktualnione i poszerzone wydanie najlepszego podręcznika neuropsychologii. Omawiają historyczny rozwój neuropsychologii jako odrębnej dyscypliny, podstawowe zagadnienia z zakresu anatomii i neurologii, a także budowę anatomiczną mózgu oraz jego funkcje i zaburzenia powstające w wyniku uszkodzenia poszczególnych płatów i śródmózgowia. Osobne rozdziały poświęcają problematyce asymetrii półkulowej i skutków uszkodzenia połączeń międzypółkulowych. Charakteryzują również diagnozę neuropsychologiczną i dziedziny nauki zajmujące się związkiem między mózgiem a zachowaniem człowieka, ze szczególnym uwzględnieniem roli neuropsychologii klinicznej. Kolejne wydanie uzupełnili o najnowszą literaturę i opis najnowszych metod badań diagnostycznych, szerzej omawiają zaburzenia tożsamości, dodali również podrozdział poświęcony neuropsychologii w orzecznictwie sądowym.
Obaj autorzy są związani są z Uniwersytetem w Melbourne. Reprezentują jednak sposób wnioskowania diagnostycznego bliski psychologom polskim, w dużej mierze zbliżony do koncepcji Aleksandra Łurii. Neuropsychologia kliniczna to obowiązkowa lektura dla studentów psychologii i medycyny, a także psychologów praktyków.
SPIS TREŚCI
Podziękowania
1. Historia neuropsychologii
Cywilizacja starożytna
Kraniotomia
Grecja klasyczna
Hipoteza lokalizacji komorowej
Wezaliusz
Poszukiwanie organu mózgowego
Psychologia zdolności psychicznych i ich oddzielna lokalizacja
Dziewiętnastowieczne badania nad uszkodzeniami mózgu
Broca a lokalizacja mowy
Wernicke i początek neuropsychologii współczesnej
Zaburzenia pamięci a mózg
Twórcy map korowych
Cytoarchitektonika i mieloarchitektonika
Neuropsychologia współczesna
Neuropsychologiczne zespoły objawów (syndromy)
Układy funkcjonalne
Podwójna dysocjacja funkcji
Zespół dyskoneksji
2. Podstawy anatomii mózgu
Terminy anatomiczne oznaczające relacje przestrzenne
Opony mózgu
Opona twarda (dura mater)
Opona pajęcza (pajęczynówka, arachnoid mater)
Opona miękka (pia mater)
Układ przepływu płynu mózgowo-rdzeniowego
Jama podpajęczynówkowa
Komory mózgowe
Ogólna topografia mózgu
Półkule mózgowe
Kora mózgowa
Funkcjonalne okolice kory
Pień mózgu
Budowa wewnętrzna półkul mózgowych
Istota biała
Ukrwienie mózgowia
System tętnicy szyjnej wewnętrznej
Układ tętniczy kręgowo-podstawny
Koło tętnicze mózgu
3. Elementy neurologii
Metody badania
Badanie neurologiczne
Badanie radiologiczne
Badanie czynności bioelektrycznej mózgu
Częste zaburzenia neurologiczne
Uraz mózgu
Guzy śródczaszkowe
Zaburzenia krążenia mózgowego
Choroby zwyrodnieniowe (neurodegeneracyjne)
Zaburzenia wyższych funkcji mózgowych
Afazja
Agnozja
Apraksja
Amnezja
Padaczka
Klasyfikacja kliniczna
4. Płaty czołowe
Anatomia i organizacja funkcjonalna
Kontrowersja dotycząca płatów czołowych
Zespół płata czołowego
Zaburzenie stosowania strategii
Konfabulacja
Zachowanie użytkownika (utilization behavior)
Badania nad zmianami poznawczymi po resekcjach mózgu
Psychochirurgia
Lobotomia przedczołowa i operacje pochodne
Płaty czołowe a osobowość
Zmiany poznawcze po zmodyfikowanej leukotomii
Zespół czołowy: jeden czy wiele?
5. Płaty skroniowe
Integracyjne funkcje płatów skroniowych
Właściwości anatomiczne
Organizacja funkcjonalna
Układ słuchowy
Percepcja słuchowa
Percepcja wzrokowa
Funkcje węchowe
Złożone napady częściowe (padaczka skroniowa)
Zmiany zachowania
Halucynacje i złudzenia przy uszkodzeniach skroniowych
Stymulacja płata skroniowego prądem elektrycznym
Uszkodzenia piata skroniowego a zmiany poznawcze
Uszkodzenia jednostronne
Uszkodzenia obustronne i ogólny zespół amnestyczny
6. Płaty ciemieniowe
Właściwości anatomiczne
Zaburzenia czucia i percepcji
Różnicowanie somatosensoryczne
Zaburzenia percepcji dotykowej
Zaburzenia kojarzenia wielozmysłowego (integracji międzymodalnej)
Synteza symboliczna (quasi-przestrzenna)
Zaburzenia orientacji przestrzennej
Zaburzenia oceny miejsca i położenia
Zaburzenie zapamiętywania miejsca
Zaburzenia orientacji topograficznej
Trudności ze znajdowaniem drogi
Apraksja konstrukcyjna
Status pojęcia „apraksja konstrukcyjna"
Strona uszkodzenia a apraksja konstrukcyjna
Różnice jakościowe a strona uszkodzenia
Apraksja konstrukcyjna a umiejscowienie uszkodzenia
Rozstrzygnięcie istniejących niejasności
Zaburzenia towarzyszące
Apraksja czołowa
Apraksja konstrukcyjna jako zespół dyskoneksji
Aleksja i akalkulia przestrzenna
Aleksja przestrzenna
Akalkulia przestrzenna
Zaburzenia przestrzenne: uwagi ogólne
Zespół jednostronnego zaniedbywania przestrzeni (unilateral spatial neglect, USN)
Badanie diagnostyczne zaniedbywania stronnego
Strona uszkodzenia a zespół jednostronnego zaniedbywania przestrzeni
Lokalizacja uszkodzeń powodujących zaniedbywanie
Zaniedbywanie jednostronne a zaburzenia spostrzegania
Charakter defektu
Zaniedbywanie jednostronne a powrót funkcji
Zaniedbywanie ruchowe
Zaburzenia schematu ciała
Anozognozja
Nieuświadamianie sobie części ciała (agnozja ciała)
Zaburzenie orientacji lewa — prawa
Zespół Gerstmanna
Płaty ciemieniowe a pamięć krótkotrwała
7. Płaty potyliczne
Właściwości anatomiczne
Drogi wzrokowe
Ślepota mózgowa
„Widzenie mimo ślepoty" (blindsight)
Zaprzeczanie ślepocie (zespół Antona)
Adaptacja do ubytków w polu widzenia
Ślepota histeryczna
Spostrzeganie wzrokowe
Agnozja wzrokowa
Wzrokowa agnozja przedmiotów
Agnozja symultatywna (symultanagnozja)
Prozopagnozja (agnozja twarzy)
Agnozja barw
Status pojęcia „agnozja wzrokowa"
Aleksja bez agrafii
Aleksja odwracalna
Omamy i halucynacje wzrokowe
Drażnienie prądem elektrycznym
8. Asymetria półkul mózgowych
Koncepcja dominacji półkulowej
Preferencja ręki a dominacja półkulowa
Badania nad uszkodzeniami jednostronnymi
Percepcja wzrokowa a asymetria
Percepcja dotykowa
Percepcja słuchowa
Kolejność w czasie
Prawa półkula a porozumiewanie się
Pamięć i uczenie się
Funkcje emocjonalne
Obustronne następstwa uszkodzeń jednostronnych
Uwaga a prawa półkula
Brak wytrwałości ruchowej
Uszkodzenie jednostronne
Znajomość
Hemisferektomia
Porażenie połowicze dziecięce
Hemisferektomia u dorosłych
Komisurotomia mózgowa (przecięcie połączeń spoidłowych)
Percepcja wzrokowa
Percepcja dotykowa
Percepcja słuchowa
Funkcje językowe
Pamięć
Agenezja ciała modzelowatego
Asymetria funkcjonalna u ludzi zdrowych
O dominacji raz jeszcze
9. Międzymózgowie
Międzymózgowie
Zaburzenia funkcjonalne
Amnezja po uszkodzeniach międzymózgowia
Zespół amnestyczny — jeden czy wiele?
Otępienia wzgórzowe
Amnezja wzgórzowa
Afazja wzgórzowa
Wzgórzowy zespół zaniedbywania
10. Diagnoza neuropsychologiczna
Teoretyczna koncepcja pracy klinicznej
Stosowanie testów w praktyce klinicznej
Ostrożnie z kwantyfikacją (wynikami liczbowymi)
Ostrożnie z trafnością fasadową
Uwarunkowania poziomu wykonania
Objawy i zespoły objawów (syndromy)
Neuropsychologiczny zespół objawów
Metoda skrajnych przypadków
Sprawdzanie hipotez w pojedynczych przypadkach
Historia choroby pacjenta
Dane jakościowe
Sprawdzanie hipotez
Wybór narzędzi
Opinia psychologiczna
Przykłady przypadków
Wybieranie spośród hipotez
Zaburzenie funkcjonalne czy organiczne
Wyciągi z opisu różnych przypadków
Trzeba iść z duchem czasu
Rozpoznanie nieustalone
11. Mózg a zachowanie: szerszy kontekst
Główna orientacja
Dziedziny pokrewne
Neuropsychologia poznawcza
Neurologia behawioralna
Neuropsychiatria
Zaburzenia rozpoznawania tożsamości (misidentification disorders) — obszar na styku różnych dyscyplin
Zadania neuropsychologii klinicznej
Diagnoza neuropsychologiczna: przegląd problematyki
Interwencja terapeutyczna
Neuropsychologia sądowa
Szkolenie w zakresie neuropsychologii
Bibliografia
Indeks rzeczowy
Indeks osobowy